25-02-2009 @ 14:47
Precies 25 jaar geleden overleed cabaretier/zanger Frans Halsema, op 24 februari 1984. Omdat zijn ster in al die tijd nauwelijks vervaagd is en zijn muziek nog vaak te horen is, dook op verzoek van muziekmaatschappij Universal Music, de bekende ‘geluidsresearcher’ Piet Tullenaar in de archieven van Beeld en Geluid en daar trof hij ruim 20 opnames aan die niet eerder op plaat of CD zijn uitgebracht. Halsema’s zoon Marijn ging met dat materiaal en het wel eerder verkrijgbare repertoire aan de slag. Het resultaat komt op 9 maart uit: de 2CD ‘Springlevend’.
‘Springlevend’ is een gedurfde titel zo’n kwart eeuw na iemands overlijden, ‘maar’, zegt Marijn Halsema in zijn voorwoord in het boekje dat in de fraai verpakte dubbel-CD is bijgesloten, ‘hij verwoordt zo goed wie je was, de wijze waarop je in het leven stond, je blijdschap, vrolijkheid, humor en bovenal je lach. Al luisterend bleek nog steeds hoe mooi de teksten zijn die je zong, hoe bijzonder de arrangementen en hoe helder en zuiver je stem.”
Uniek materiaal
Halsema jr. stuitte samen met Piet Tullenaar op uniek materiaal, liedjes waarvan niemand wist dat ze nog bestonden, liedjes waarvan zij niet eens wisten dat hij ze ooit had gezongen en repertoiretoppers in een andere uitvoering. Al die bijzondere opnames, 23 in totaal, staan op de tweede CD van ‘Springlevend’. Daarop zijn onder meer een duet met Robert Long (‘Moederziel alleen’) te horen en verschillende nummers waarop Halsema live wordt begeleid door het Metropole Orkest met arrangementen van Dolf van der Linden en Bert Paige. Hieronder het nog altijd immens populaire ‘Voor haar’ en een registratie van het nummer ‘Klein’ tijdens zijn laatste liveoptreden dat plaatsvond in Theater Gooiland in Hilversum.
Op CD 1 staan 23 van de beste liedjes van Frans Halsema met ‘Zondagmiddag Buitenveldert’, ‘Vluchten kan niet meer’, ‘Ik-Jij’, ‘Sandra’, ‘Vrij’ en natuurlijk ‘Voor haar’ in de oorspronkelijke versie.
Frans Halsema werd in 1939 geboren in Amsterdam, aan de rand van de Jordaan. Hoewel hij na een afgebroken MULO-opleiding schuchtere schreden zette in het bakkersvak, het kruideniersbedrijf verkende, zijn geluk zocht bij een effectenkantoor en een administratief baantje aannam, wist hij eigenlijk al van jongs af aan dat hij ‘net zoiets als Toon Hermans’ wilde gaan doen.
In zijn vrije tijd zong hij al bij allerlei gelegenheden liedjes, waarbij hij zichzelf begeleidde op piano en accordeon; eerder al trad hij thuis op tussen de schuifdeuren in revuetjes die zijn vader schreef.
Cabaret
Tijdens zijn diensttijd volgde Halsema in de avonduren de cabaretopleiding van Bob Bouber; zijn eerste optreden als cabaretier vond in 1960 plaats, toen hij in het Amsterdamse Pauze Cabaret samenwerkte met onder anderen Ronnie Potsdammer. Een jaar later sloot hij zich -als pianist- aan bij het beroemde cabaret Lurelei en in 1964 presenteerde hij samen met Lurelei’s Ben Rowold het programma Parlando voor de VPRO-radio. Tussen de bedrijven door nam hij zang- en danslessen en ontwikkelde zich steeds meer als liedjescomponist.
In hetzelfde jaar keerde hij Lurelei de rug toe om zich aan te sluiten bij het ABC Cabaret van Wim Kan. Dat gezelschap verliet hij in 1967 om een solocarrière te beginnen. Een groot succes was zijn optreden op het Boekenbal: ‘Tante Mien, mag ik je titels even zien’.
Zijn ontmoeting met Gerard Cox resulteerde in een samenwerking die in de loop der jaren veel hoogtepunten zou kennen, zoals in 1968 het programma ‘Met blijdschap geven wij kennis’ met Adèle Bloemendaal en later Conny Stuart.
Uitdaging en verdieping
Van 1971 tot 1973 speelde hij in de musical ‘En nu naar bed’ van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink; daaruit stamt een van zijn allergrootste successen, het duet ‘Vluchten kan niet meer’ met Jenny Arean. Talloze grote televisieshows volgden en Halsema hervatte de samenwerking met Cox; met overdonderend succes, maar toch besloot hij om ‘voor verdieping en uitdagingen’ te gaan en zijn eigen onemanshows op de planken te brengen. Ook bracht hij in de jaren zeventig een aantal platen uit, waarvan de meeste pas na zijn dood enige vorm van succes kregen.
In de loop van 1983 kreeg hij last van zijn stembanden en werd keelkanker bij hem geconstateerd. Hierdoor moest hij een optreden tijdens het Boekenbal van dat jaar aan zich voorbij laten gaan. Wel bereidde hij nog een nieuw theaterprogramma voor, maar dat zou nooit in première gaan. Hij overleed op 44-jarige leeftijd op 24 februari 1984.
Frans Halsema 2CD ‘Springlevend’ is vanaf 9 maart verkrijgbaar.
cat. No. 179 960-6
verkoopadviesprijs € 19,99
(universal music)