21-10-2007 @ 12:19
De combinatie popmuziek en gesproken woord is een wederkerig fenomeen in de muziekgeschiedenis; denk maar aan Laurie Anderson’s ‘Oh Superman’, het intermezzo
van Michael Jackson’s ‘Thriller , Gill Scott Heron ‘s ‘The revolution will not be televised’ of van The Shangri-La’s ‘Past, Present & Future’.
Recitement is een project dat geheel gewijd is aan deze intrigerende combinatie; moderne en klassieke poëzie en proza - voorgedragen door beroemde schrijvers, zangers en acteurs - worden gecomplementeerd en gecontrasteerd door tijdloze popmuziek.
Het album Recitement bevat 17 uiteenlopende composities in 7 verschillende talen en in verschillende muziekstijlen, bijeengebracht en gecomponeerd door componist, arrangeur en muzikant Stephen Emmer. Recitement is zowel retro avant-gardistisch als toegankelijk te noemen en zal zeker de generatie baby boomers kunnen bekoren, maar ook een jonge generatie cultuurliefhebbers aanspreken.
Op Recitement trekt een bonte stoet performers voorbij. Het project kent letterlijk en figuurlijk geen grenzen; noch muzikaal, noch tekstueel, noch historisch en zeker niet geografisch. Er zijn voordrachten van o.a. acteur Richard Burton, filmdiva Sylvia Kristel, de Zwitserse avant-gardist Kurt Schwitters, de Argentijnse dichter Jorge Luis Borges, nieuwslezeres en fotografe Sacha de Boer, de Braziliaanse schrijver Carlos Drummond de Andrade, word-jazz kunstenaar Ken Nordine, zanger Lou Reed, rapper Shyrock en beat poëet Allen Ginsberg. Zij dragen op hun eigen wijze literaire teksten voor van schrijvers als Charles Baudelaire, Samuel Beckett, Paul Theroux, Yoko Ono, Remco Campert, Hugo Claus en Thomas Hardy.
De bedenker van dit project is Stephen Emmer, een muziekfanaat in hart en nieren. Op zijn CV prijkt een eindeloze lijst van genres en projecten; van experimentele rock, free jazz en moderne klassieke muziek tot filmsoundtracks, tv-tunes en culturele projecten. Hij speelde in de jaren '80 in alternatieve rockbands als Minny Pops, Hopper, The Associates, Lotus Eaters en Act. Emmer werkte jarenlang als vaste componist voor de NOS en maakte muziek voor het Van Gogh Museum, het Instituut voor Beeld en Geluid en Prix de Rome. Tegenwoordig is hij de bekendste onbekende muziekcomponist van Nederland; iedere 7 minuten zijn composities van zijn hand – o.a. de tunes van het RTL Nieuws, Nederland 2, RTL5, RTL7, het NOS journaal, Radio538 Nieuws, MTV Nieuws en RTL Boulevard - te horen op de nationale televisie en radio. Alhoewel het bedenken en componeren van muziek voor opdrachtgevers een dankbaar metier is, is het voor een muziekman pur sang soms frustrerend om gebonden te zijn aan kijkcijfers en commercie, aldus Emmer. “Als je muziek maakt in opdracht, heb je weinig vrijheden, omdat het resultaat iedereen moet aanspreken en derhalve relatief ongevaarlijk moet zijn. Ik wilde weer iets puurs en integer doen. Als een vorm van zelftherapie ben ik uit gaan zoeken of ik nog wel gevoelsmuziek in mij had. Daar is dit project uit voortgevloeid.”
Maar de creativiteit liet hem - zonder een duidelijke opdrachtstelling - in eerste instantie in de steek. In de loop der jaren had Emmer een enorme collectie literatuur op audiocassette, de voorloper van het moderne audioboek, verzameld en hij besloot die cassettes als uitgangspunt te nemen voor een persoonlijk muziekexperiment. “Ik was zo gewend aan een opdracht als vertrekpunt om muziek te componeren, dat ik besloot voor mezelf dan maar een opdracht te formuleren. Ik vond de voordrachten op die cassettes nogal saai, dus mijn opdracht was om bestaande teksten op zo’n manier te laten inspreken en omlijsten met muziek, dat het boeiend zou zijn om naar te luisteren. Binnen drie maanden had ik 17 composities van al die oude audiocassettes.” Alhoewel de gebruikte teksten zeer uiteenlopend van aard zijn, zijn ze verbonden door een bepaalde thematiek. “Waar het op neerkomt is de tijdsreis die je maakt als mens, een soort ervaringsreis. Hoe verhoud je je tot je omgeving en de mensen om je heen? Dat is waar Recitement over gaat.”
Emmer streefde ernaar tijdloze muziek te creëren, met composities die de tand des tijd zouden kunnen doorstaan. “De blauwdruk was wat ik op mijn zolderkamer heb gecreëerd, met daaraan toegevoegd mooie interpretaties van de solisten.”
De meeste betrokken artiesten leverden hun bijdragen via het internet, het persoonlijke contact verliep via e-mail; de correspondentie ging van Leiden naar LA, van Manchester naar New York en van Milaan via Amsterdam naar Rome.
Ongeveer de helft van de voordrachten is origineel materiaal, waar muziek aan toegevoegd is. Voor de andere stukken ging Emmer op zoek naar voordrachtskunstenaars die hij vond passen bij een specifieke tekst. Dat was het makkelijke traject. Daarna begon het echte werk: het uitzoeken van rechten en het benaderen van labels, uitgeverijen en managers.
Een proces dat bijna een jaar in beslag nam, omdat sommige teksten of opnames te obscuur waren, of niet waren te traceren in archieven.
Inderdaad staat het album bol van de klinkende namen. Mike Garson (David Bowie, Smashing Pumpkins) kwam terecht op de MySpace pagina van Emmer, beluisterde een van de tracks, en bood hem prompt per e-mail aan een pianopartij in te spelen. Via hem kwam ook de Amerikaanse producer Tony Visconti (o.a. David Bowie, T Rex, John Hiatt, Morrissey) in aanraking met het project, met als resultaat dat Emmer een paar weken na dato in diens studio in NY stond, waar Visconti tegen kostprijs het album mixte. Lou Reed, zeker niet de makkelijkste artiest, voelde zich vereerd om naast postume literaire helden en sprekers als Ginsberg en Burton te staan. Yoko Ono, die zelden of nooit toestemming geeft voor het gebruik van haar werk, gaf haar zegen zonder slag of stoot. De voordracht van Kazu Makino (Blonde Redhead) vond ze zelfs beter dan haar eigen uitvoering. Kortom, hoe gestager het project vorderde, hoe meer een jongensdroom van Emmer werkelijkheid werd.
Op Crossing Border 2006 maakte Recitement haar livedebuut op het podium, met voordrachten van Sylvia Kristel en Shyrock. Het leverde Emmer talloze lovende recensies op. De combinatie van de jazzy, filmische tracks en de ingetogen, emotionele voordrachten van gedichten, proza en reisverhalen bleek een schot in de roos.
Op Recitement komt alles samen: verleden en heden, dood en leven, schrijvers en zangers, poëzie en muziek. Is het Spoken Word Pop? Is het een modern luisterboek? Of toch een muziek-cd? Het is het allemaal! Recitement is gewoonweg een voortzetting van een traditie door de eeuwen heen, van Hieronymus van Alphen uit de 17e eeuw tot aan de rhymes van Snoop Dog, die door Emmer en zijn kompanen op een geïnspireerde manier nieuw leven wordt ingeblazen.
note: 25 oktober is er aandacht voor het "Recitement" op Nederland 3 bij 'De Wereld Draait Door' om 19.30 uur. Stephen zal te gast zijn bij het programma en onder meer vertellen over de totstandkoming van het project.
Daarna zal gedurende een periode van circa 1 week de betreffende uitzending nog terug te zien zijn bij de website www.uitzendinggemist.nl van de Publieke Omroep.
Naast dit tv-optreden heeft Recitement in vrij korte tijd al ruim aandacht gekregen bij
diverse radioprogramma's als Tijd Voor Twee, De Strepen van Frits (Spits) en Easy Listening op Radio 2, Mezzo op Radio 6, 3 Voor 12 Webradio en Kunststof op Radio 1 en diverse dag-, week- en web-publicaties.
www.recitement.com | www.myspace.com/recitement | www.supertracks.nl